
Badania DNA rozwiązały królewską zagadkę, którą żyła Europa w XIX wieku
2 sierpnia 2024, 11:17Historia Kaspara Hausera, zwanego „sierotą Europy”, rozpalała w XIX wieku wyobraźnię całej Europy. Ten niezwykle zagadkowy mężczyzna, jego tajemnicze życie i śmierć od dwóch wieków są inspiracją dla artystów. O pochodzeniu Kaspara nie wiadomo nic pewnego, mimo że jego postać to jedna z najgłośniejszych tajemnic XIX wieku. Popularna teoria głosi, że był synem księcia Badenii, który jako dziecko został podmieniony i przetrzymywany w izolacji, by wprowadzić na tron boczną linię rodziny książęcej. Na łamach iScience opisano właśnie wyniki badań materiału genetycznego Kaspara.

Średniowieczna dieta. Jak przestrzegano zaleceń Kościoła po reformie kluniackiej?
2 sierpnia 2024, 09:52W średniowieczu religia odgrywała dużą rolę w różnych aspektach życia. Większość informacji na ten temat pochodzi z dokumentów, które w znacznej mierze opisują życie elit ówczesnych społeczeństw. Na szczęście współczesne metody badawcze pozwalają zarówno na zweryfikowanie tego co wiemy i wnioskujemy z dokumentów oraz zdobycie nowych informacji. Jedną z takich metod jest badanie izotopów w szkieletach zmarłych osób, co pozwala na przykład określić ich dietę.

Podstawy współczesnej ekonomii pojawiły się już 3500 lat temu?
30 lipca 2024, 10:11Czy ludzie zawsze sprzedawali i kupowali rzeczy?, zastanawiają się Nicola Ialongo z Uniwersytetu w Aarhus oraz Giancarlo Lago z Uniwersytetu w Bolonii. Uczeni, na podstawie analizy przedmiotów z epoki brązu doszli do wniosku, że w Europie podstawy współczesnej gospodarki narodziły się 3500 lat temu. Na podstawie dużej liczby (23 711) metalowych przedmiotów z Europy północnej i południowej, uznaliśmy fragmenty metalu za środki wymiany (pieniądze), wykorzystaliśmy je do analizy wzorców konsumpcji i zauważyliśmy, że od około 1500 roku p.n.e. masa takich przedmiotów podlega rozkładowi logarytmicznie normalnemu, stwierdzają naukowcy.

Niepokojące doniesienia z Brazylii przyczyną wydania Alertu Epidemiologicznego dla Ameryki
23 lipca 2024, 11:32Przed tygodniem Panamerykańska Organizacja zdrowia wydała Alert Epidemiologiczny, w którym wzywa kraje doń należące, by zwracały uwagę na przypadki martwych urodzeń i defektów neurologicznych u noworodków zarażonych wirusami wywołującymi gorączkę Oropouche. Alarm wydano pięć dni po tym, jak brazylijskie Ministerstwo Zdrowia opublikowało informację o zidentyfikowaniu czterech przypadków mikrocefalii (małogłowia) i jednego przypadku zgonu u noworodków, które mogą być powiązane ze wspomnianą chorobą.

Przesyłka z epoki brązu. Muzeum apeluje do znalazcy o kontakt
16 lipca 2024, 11:03Pod koniec czerwca do Narodowego Muzeum Irlandii (NMI) przyszła niezwykła przesyłka. Listonosz przyniósł kartonowe pudełko, wewnątrz którego, w precyzyjnie wyciętej piance, znajdowały się... dwie siekierki z epoki brązu. Do przesyłki dołączony był list, w którym anonimowy nadawca informował, że zabytki zostały znalezione w hrabstwie Westmeath za pomocą wykrywacza metali i wyraził nadzieję, że zostaną one odpowiednio zakonserwowane.

Geny powodujące przybieranie na wadze, przyspieszają dojrzewanie u dziewczynek
9 lipca 2024, 10:30Wiele genów, poprzez spowodowanie przybierania na wadze, może przyspieszać termin pierwszej miesiączki u dziewcząt. To zaś może prowadzić do wielu poważnych problemów zdrowotnych w późniejszym życiu, mówi profesor John Perry z University of Cambridge. Jest on członkiem międzynarodowego zespołu naukowego, który przeprowadził największe z dotychczasowych badań nad wpływem różnych wariantów genów na dojrzewanie dziewcząt.

Dzięki waranom farmerzy oszczędzają miliony dolarów
9 lipca 2024, 09:00Dzięki waranom z gatunku Varanus rosenbergi australijscy farmerzy oszczędzają miliony dolarów rocznie. Zwierzęta te zmniejszają bowiem populację muchówek Lucilia cuprina, które atakują owce. Przez muchówki farmerzy tracą co roku około 280 milionów dolarów. Straty byłyby znacznie większe, gdyby nie warany. To kolejny przykład pokazujący, że utrzymanie bioróżnorodności przynosi ludziom również olbrzymie korzyści gospodarcze.

Brak dowodów, by ciągłe monitory glukozy (CGM) pomagały zdrowym osobom. Mogą za to szkodzić
8 lipca 2024, 09:07Ciągłe monitory glukozy (CGM) są od pewnego czasu reklamowane, jako urządzenia pomocne w utrzymaniu zdrowego trybu życia i zdobywają popularność wśród osób, które taki tryb życia chcą prowadzić. Tymczasem obecnie brak jest dowodów zarówno odnośnie korzyści, jakie zdrowe osoby miałyby odnosić ze stosowania CGM, jak i odnośnie samej dokładności pomiarów u zdrowych osób. Co więcej, autorzy badań sugerują, że CGM mogą mieć niekorzystny wpływ na zdrowie osób, które używają tych urządzeń nie z powodu choroby, a zwabione reklamą przez producentów.

Czesi opisali choroby zawodowe egipskich skrybów
5 lipca 2024, 13:55Skrybowie w starożytnym Egipcie cierpieli na choroby zawodowe, informują czescy antropolodzy i egiptolodzy. Naukowcy z Uniwersytetu Karola, Muzeum Narodowego w Pradze i Politechniki Czeskiej w Pradze przyjrzeli się szkieletom 69 skrybów i stwierdzili, że widać na nich liczne schorzenia w porównaniu z grupą kontrolną, która stanowiły szkielety z lat 2700–2180 p.n.e.

Projekt ITER opóźniony. Być może w pełni ruszy 50 lat po wstępnej propozycji powstania
4 lipca 2024, 09:13Rozpoczęcie pracy największego na świecie reaktora fuzyjnego – ITER – zostało przesunięte. Tym razem na rok 2034, kiedy to ma zostać uruchomiony na stałe, a pierwsza fuzja deuteru z deuterem została zaplanowana na rok 2035. Opóźnienie oznacza, że być może reaktor zostanie uruchomiony 50 lat po tym, jak w 1985 roku podczas szczytu w Genewie Michaił Gorbaczow zasugerował Ronaldowi Reaganowi, że ZSRR może wziąć udział w planowanej budowie tokamaka zaproponowanego kilka lat wcześniej. Projekt ITER ruszył w 1988 roku.